Cách dạy con của người Nhật và những điều cha mẹ Việt nên học hỏi

Mặc dù mỗi nền văn hóa, mỗi quốc gia đều sẽ có cách nuôi dạy con khác nhau nhưng chúng ta hoàn toàn có thể học tập những ưu nhược điểm của các phương pháp giáo dục để áp dụng vào quá trình nuôi dạy con của mình. Bố mẹ cùng tìm hiểu xem cách dạy con của người Nhật có gì đáng để học hỏi nhé.

Dạy trẻ tính kỷ luật cao

Người dân Nhật Bản rất đề cao sự kỷ luật của cả cộng đồng và vì thế, ngay từ khi còn nhỏ, trẻ em Nhật đã được học về tính kỷ luật. Thay vì trách mắng hay đánh phạt, bố mẹ Nhật sẽ là người làm gương cho con về sự kỷ luật để con làm theo. Trong cách nuôi dạy con của người Nhật, mắng mỏ và đánh phạt là điều tối kỵ.

Chính vì nhờ cách dạy nhân văn và khoa học, trẻ em Nhật Bản rất biết tiếp thu và tôn trong kỷ luật ở nơi công cộng. Chúng ta sẽ chẳng bao giờ nhìn thấy hình ảnh chen lấn xô đẩy của trẻ em Nhật khi đến những chỗ phát kẹo miễn phí trong siêu thị. Thông thường, trẻ em Nhật sẽ kiên nhẫn và xếp hàng chờ đến lượt.

Dạy trẻ độc lập 

Sự độc lập cũng là một đức tính mà các bố mẹ Nhật Bản ưu tiên dạy cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ. Thay vì can thiệp vào những khó khăn trẻ đang gặp phải, bố mẹ Nhật sẽ để con trẻ tự giải quyết và sẽ không can thiệp khi cảm thấy trẻ có thể tự làm. Ví dụ, khi trong nhà mà hai anh em cãi nhau, bố mẹ  Nhật sẽ để hai con tự giảng hòa với nhau thay vì giúp đỡ. Nhờ thế, trẻ em Nhật Bản thường khá độc lập và tự chủ so với trẻ con ở nhiều đất nước khác.

>>> Xem thêm: Cách dạy con của người Mỹ: những giá trị đáng để học tập cho bố mẹ Việt. Bố mẹ hãy click để tìm hiểu thêm nhé!

Dạy trẻ cách ứng xử với cộng đồng

Người Nhật rất quan tâm đến việc dạy cho con trẻ các kỹ năng ứng xử với cộng đồng. Dạy con theo cách của người Nhật là sẽ hướng con quan tâm đến việc ứng xử lịch sự, hòa bình và khiêm nhường trong mọi trường hợp. Điều này không có nghĩa ở Nhật Bản không có sự cạnh tranh. Trên thực tế, ở Nhật Bản, dù là người lớn hay trẻ nhỏ, tất cả đều cố gắng để đạt mục tiêu của mình một cách lành mạnh và công bằng. 

Cách cha mẹ ứng xử với con cái

Trong phương pháp dạy con của người Nhật, một số quan điểm về nuôi dạy con của họ có phần khác biệt so với nhiều quốc gia khác. Một trong số đó có thể kể đến:

• Thân mật nhưng hạn chế ôm hôn

Mặc dù dành rất nhiều thời gian chơi cùng con cái nhưng bố mẹ Nhật lại hạn chế những tiếp xúc cơ thể với con và cũng không thích người làm như vậy với con mình. Lý do chính là bởi người Nhật cho rằng những hành động trên là xâm hại tình dục và có thể gây ra một số bệnh truyền nhiễm cho trẻ. Nói như vậy, không có nghĩa trẻ con Nhật lại xa cách bố mẹ.

Gia đình Nhật Bản rất gần gũi và thân thiết với nhau. Trên một chiếc giường, bố mẹ nằm hai bên và con cái sẽ nằm ở giữa. Bố mẹ Nhật cũng thường xuyên dành cả ngày chỉ để đưa con đi chơi, đến những nơi công cộng như công viên, phòng tắm hơi để.

• Không bao giờ “khoe” con

Trong cách dạy con của người Nhật Bản, việc “khoe” hay kể về con quá nhiều trước mặt người khác là một điều tối ky. Bố mẹ Nhật cho rằng hành động này là thừa thãi và không cần thiết. Nếu con mình giỏi hay nổi bật thật sự thì hãy để mọi người cảm nhận thay vì thông qua những lời giới thiệu sáo rỗng của những người nuôi dạy chúng. Có lẽ vì thế, bố mẹ Nhật thường chỉ nói chuyện về con mình với những người thân trong gia đình như ông bà hoặc cô, dì, chú, bác ruột.

• Tự làm đồ ăn cho con

Trẻ em Nhật Bản thường được mẹ chuẩn bị cơm ở nhà mang đi học để ăn trưa thay vì ăn ở cơm ở trường. Phụ nữ Nhật Bản trước khi sinh thường sẽ tham gia một lớp học dinh dưỡng để có thể lựa chọn những món ăn ngon bổ dưỡng cho con trẻ. Các hộp cơm của trẻ em Nhật thường rất nhiều màu sắc, bắt mắt và cung cấp đủ chất cho một ngày hoạt động của trẻ. Đặc biệt, các mẹ Nhật thường ưu tiên các loại rau củ tươi trong khẩu phần ăn của con.

Cách dạy con của người Nhật theo từng độ tuổi của trẻ

Mỗi một giai đoạn tuổi của trẻ, người Nhật sẽ có cách nuôi dạy con riêng sao cho phù hợp. Theo cách nuôi dạy con của người Nhật, chúng ta sẽ chia sẽ chia trẻ theo ba nhóm độ tuổi là: 0-6 tuổi, 6-10 (hoặc 12 tuổi), từ 10 (hoặc 12 tuổi) - 18 tuổi. 

• Giai đoạn 0-6 tuổi:

Đây là giai đoạn mà trẻ được bố mẹ nuôi dạy hoàn toàn. Bố mẹ sẽ tạo sự tin tưởng và mối quan hệ bền vững với với con cái trong giai đoạn này. Phụ nữ Nhật thường sẽ cho con bú hoàn toàn ít nhất trong 6 tháng đầu đời. Đến 6 tháng, bố mẹ Nhật sẽ cho trẻ bắt đầu ăn dặm nhưng thường không bắt buộc và để trẻ tự quyết định việc ăn. Theo người Nhật, dinh dưỡng có trong sữa mẹ là đủ và đồ ăn dặm chỉ là bổ sung. Nhờ thế, trẻ em Nhật thường rất hào hứng và luôn chào đón các bữa ăn trong ngày.

Đến giai đoạn 1 -3 tuổi, mẹ đóng vai trò là người làm gương cho trẻ, dạy trẻ những kỹ năng cơ bản như tự cởi quần áo, tự ngồi bô,… Ngoài ra, các mẹ Nhật cũng rèn cho trẻ các thói quen để tạo nên một lịch sinh hoạt phù hợp và đều đặn hằng ngày. Khi 3 tuổi, trẻ Nhật Bản mới bắt đầu đi học mẫu giáo. Tại trường, trẻ phải tự học cách chơi cùng bạn bè và tự giải quyết xung đột nếu có. Giáo viên và  phụ huynh chỉ can thiệp trong những trường hợp thực sự cần.

Vao giai đoạn 3-6 tuổi, trẻ sẽ được mẹ dạy cho các kỹ năng có độ thử thách cao hơn một chút như học cách cầm và ăn bằng đũa, tự xúc ăn bằng thìa, học cách tự vệ sinh sau mỗi lần tiểu tiện. Trẻ cũng sẽ hoàn thiện dần khả năng ngôn ngữ.

• Giai đoạn 6-10 (hoặc 12 tuổi)

Người Nhật coi đây là giai đoạn tuổi thơ và thường sẽ dạy trẻ tính kỷ luật trong giai đoạn này. Trẻ được dạy những quy tắc ở nhà, trường học hoặc quy tắc ứng xử với cộng đồng và xã hội. Các mẹ Nhật sẽ dạy trẻ học cách chịu trách nhiệm với những vấn đề liên quan để trẻ. Ví dụ, nếu trẻ muốn có vật nuôi, trẻ sẽ là người tự chăm sóc, trông giữ, cho ăn.

Vì đã đến tuổi đi học nên ngoài phụ huynh thì giáo viên cũng đóng một vai trò cực kỳ quan trọng trong giai đoạn này. Để trẻ hiểu một vấn đề, cha mẹ hoặc giáo viên người Nhật sẽ dùng hành động thực tế để giải thích cho trẻ. 

Ví dụ, thay vì nói: “Các con không được lãng phí đồ ăn” giáo viên Nhật sẽ để trẻ tự trồng một vài loại rau củ từ đầu đến cuối bao gồm: gieo hạt, chăm sóc và thu hoạch.

• Giai đoạn 10 (hoặc 12 tuổi) - 18 tuổi

Đây được coi là giai đoạn dậy thì của trẻ. Với người Nhật đây là thời điểm rất quan trọng trong việc phát triển cảm xúc độc lập của con trẻ. Chính vì thế, người mẹ phải nắm bắt được cảm xúc của trẻ, biết khi nào trẻ gặp khó khăn hoặc tinh thần không ổn định để qua đó tìm cách giải quyết và hỗ trợ. Để trẻ không bị tự ái hoặc tổn thương, các bố mẹ Nhật thường hỗ trợ một cách tế nhị và thầm lặng thay vì can thiệp trực tiếp.

Cách dạy con của người Nhật có những cái hay và những điều chưa tốt riêng. Tuy nhiên, với những gì mà ODP cung cấp, mong rằng những bố mẹ muốn nuôi dạy con theo cách của người Nhật sẽ có thể áp dụng được những ưu điểm của phương pháp này.