Trẻ bị suy dinh dưỡng phải làm sao để cải thiện đây?

Tỷ lệ trẻ bị suy dinh dưỡng thấp còi ở Việt Nam là 24,3% (số liệu năm 2016), con số này tương ứng với tỷ lệ cứ 4 trẻ dưới 5 tuổi thì có 1 trẻ suy dinh dưỡng thấp còi. Tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng thấp còi có sự khác biệt tùy theo vùng miền; tại một số tỉnh, tỷ lệ trẻ bị suy dinh dưỡng thấp còi có thể ở mức rất cao - trên 30%. Vậy trẻ bị suy dinh dưỡng phải làm sao? Hãy cùng ODPHUB tìm hiểu về bệnh này qua bài viết dưới đây bố mẹ nhé!

Hậu quả khi trẻ em bị suy dinh dưỡng

Suy dinh dưỡng thấp còi là hiện tượng trẻ có chiều cao thấp hơn so với chiều cao chuẩn theo độ tuổi, đây được coi là dạng suy dinh dưỡng mãn tính và kéo dài. Suy dinh dưỡng thấp còi cho thấy trẻ được nuôi dưỡng, chăm sóc trong một thời gian dài với chất lượng thấp. Hầu hết các trường hợp trẻ bị suy dinh dưỡng thấp còi xảy ra trước khi trẻ lên 3 tuổi. Khoa học cũng chỉ ra mối liên quan rõ ràng giữa tình trạng trẻ bị suy dinh dưỡng thì khi lớn lên cũng có chiều cao thấp bé.

Bên cạnh đó, người bị suy dinh dưỡng thấp còi thường dễ mắc nhiều bệnh hơn người phát triển bình thường và có nguy cơ tử vong cao. Bé gái bị suy dinh dưỡng lớn lên sẽ có cơ thể thấp còi, khi sinh nở sẽ gặp nhiều khó khăn và có nguy cơ cao đẻ con cũng bị suy dinh dưỡng.

Nguy cơ khi trẻ bị suy dinh dưỡng theo từng giai đoạn

• Giai đoạn bào thai: Nếu bé bị suy dinh dưỡng bào thai hoặc sinh thiếu tháng, với chỉ số cân nặng và chiều dài cơ thể thấp thì có nguy cơ bị suy dinh dưỡng thấp còi cao.
• Giai đoạn trẻ dưới 2 tuổi: Khi bé được 2 tuổi, cơ thể bé đạt chiều dài bằng ½ chiều cao khi trưởng thành. Do đó, bố mẹ cần chú trọng cách nuôi dưỡng trong giai đoạn từ sơ sinh đến 2 tuổi.
• Giai đoạn mẫu giáo đến tuổi dậy thì: Đây là giai đoạn phát triển chiều cao nhanh của trẻ, với bé gái từ 10 đến 13 tuổi, bé trai từ 13 đến 17 tuổi. Sau giai đoạn dậy thì, chiều cao sẽ rất khó có thể phát triển được nhiều nữa.

>>>Tham khảo thêm:

• Bảng chiều cao, cân nặng của trẻ và 6 yếu tố ảnh hưởng đến tầm vóc trẻ
• Những điều cơ bản về xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý cho trẻ

Chế độ ăn cho trẻ suy dinh dưỡng theo từng giai đoạn

Nhiều bố mẹ rất lo lắng, không biết khi bé bị suy dinh dưỡng phải làm sao, dưới đây là chế độ ăn cho trẻ suy dinh dưỡng theo từng giai đoạn theo khuyến cáo của Viện dinh dưỡng quốc gia:

Trẻ dưới 2 tuổi

• Từ 7 tháng tuổi, bên cạnh sữa mẹ, bé cần tiếp nạp thêm nhiều chất dinh dưỡng khác thông qua việc ăn dặm, số bữa ăn hằng ngày cũng tăng lên tùy theo tháng tuổi của bé: 6 tháng tuổi ăn thêm 1 bữa bột loãng, 7-9 tháng tuổi ăn thêm 2-3 bữa bột đặc, 10-12 tháng tuổi ăn thêm 3-4 bữa bột đặc. Từ 1-2 tuổi, ngoài bú sữa mẹ, bé cần ăn thêm 4 bữa/ngày. Nếu không có sữa mẹ, mỗi ngày bé cần uống 400-500ml sữa ngoài.

Giai đoạn từ mẫu giáo đến khi dậy thì

Trẻ bị suy dinh dưỡng phải làm sao? Mấu chốt chính là nhu cầu năng lượng tiếp nạp của trẻ. Năng lượng là vấn đề cần quan tâm nhất trong nhu cầu dinh dưỡng cho lứa tuổi này, và nhu cầu này thay đổi tùy theo giới tính, độ tuổi.

• Năng lượng: bé gái có nhu cầu năng lượng từ 1900-2300kcal/ngày và bé trai cần từ 2100-2800kcal/ngày. Để đáp ứng tốt được nhu cầu năng lượng này, trẻ cần ăn 3 bữa mỗi ngày, phải đảm bảo đủ no và đẩy đủ chất dinh dưỡng.

• Đạm: Protein là yếu tố rất cần thiết để trẻ có thể phát triển tốt cả về chiều cao và cân nặng vì chất đạm là thành phần chính giúp tạo nên cấu trúc của tế bào, các nội tiết tố (hormon) và góp phần đáp ứng khả năng miễn dịch cơ thể. Bé gái có nhu cầu protein hằng ngày 50-60g còn bé trai là 50-70g, với tỷ lệ protein động vật chiếm ≥35% trong tổng số protein tiếp nạp, và năng lượng từ nguồn cung cấp protein chiếm từ 13-20% năng lượng của cả khẩu phần ăn. Nguồn protein động vật bao gồm trứng, sữa, thịt, cá, tôm, cua... Nguồn protein thực vật bao gồm các loại đậu, đỗ, lạc, vừng,…

• Chất béo: Chất béo (lipid) là một nguồn cung cấp năng lượng, có khả năng hòa tan và hấp thu các nhóm vitamin tan trong dầu như vitamin A, D, E, K. Nhu cầu tiếp nạp lipid của bé trai là từ 60-78g/ngày và bé gái là 55-66g/ngày, tỷ lệ cân đối giữa chất béo động vật và chất béo thực vật là 70%-30%. Năng lượng từ nguồn cung cấp lipid trong khẩu phần ăn chiếm khoảng 20% đến 30%.

• Chất sắt: Lượng sắt cần thiết hằng ngày có thể được đáp ứng đầy đủ thông qua một chế độ ăn giàu sắt và chất sắt trong khẩu phần ăn có giá trị sinh học cao. Tuy nhiên, ở Việt Nam, khả năng tiếp cận nguồn thực phẩm từ động vật có chất lượng sắt với giá trị sinh học cao là rất thấp. Chính vì thế, ngay từ giai đoạn đầu vị thành niên, trẻ cần uống bổ sung 1 viên sắt hoặc 1 viên đa vi chất mỗi tuần, đặc biệt là bé gái. Bé trai vị thành niên có nhu cầu sắt từ 11-17mg/ngày, bé gái cần từ 11-29mg/ngày. Thực phẩm giàu sắt thường có nguồn gốc động vật như trứng gà, trứng vịt, thịt bò, tiết bò, cá hồi, tim lợn, gan gà,…

• Vitamin A: Vitamin A là chất rất cần thiết đối với khả năng tăng trưởng của trẻ, giúp tăng cường khả năng miễn dịch và làm giảm tỷ lệ bị nhiễm trùng, tử vong ở trẻ. Vitamin A có nhiều trong thực phẩm có nguồn gốc từ động vật như trứng, sữa, gan,...; Vitamin A cũng có nhiều trong các loại thực vật cung cấp nguồn caroten như gấc, rau xanh, và các loại quả quả màu vàng cam.

• Canxi: Có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tốc độ tăng trưởng chiều cao, vì vậy, nhu cầu canxi của trẻ khá lớn, là 1000mg/ngày. Bộ đôi canxi và phospho giúp duy trì và hình thành kết cấu xương, răng vững chắc.

• Kẽm: Kẽm là khoáng chất cần thiết cho sự tăng trưởng cả về chiều cao lẫn cân nặng của trẻ. Thiếu hụt kẽm có thể khiến các tế bào vị giác bị ảnh hưởng, gây nên chứng biếng ăn do rối loạn vị giác. Bé gái có nhu cầu kẽm hằng ngày là 7-8mg và bé trai là 9-10mg. Thực phẩm có chứa nhiều kẽm là lòng đỏ trứng, sữa, thịt bò, gan lợn, cá, tôm đồng, hàu, sò, lươn, đậu nành và các hạt có chứa dầu (hạnh nhân, hạt điều, đậu phộng...).

• Vitamin C: Vitamin C có khả năng hấp thu và sử dụng chất sắt, canxi và axit folic. Nó còn có chức năng giúp cơ thể  tăng khả năng miễn dịch, kháng lại dị ứng, kích thích tạo nên dịch mật và bảo vệ thành mạch. Các loại rau xanh, quả chín có chứa rất nhiều Vitamin C.

ODPHUB mong rằng với bài viết trên bố mẹ có thể có câu trả lời cho câu hỏi “Trẻ bị suy dinh dưỡng phải làm sao? Và trẻ suy dinh dưỡng nên ăn gì?”. Để nuôi dưỡng một em bé khỏe mạnh và thông minh, ngoài quan tâm đến cân nặng, bố mẹ còn phải quan tâm đến chiều cao của trẻ nữa, bởi vì chiều cao chỉ phát triển theo từng giai đoạn, nếu lỡ vô tình bỏ qua giai đoạn nào thì sẽ rất khó để cải thiện.