Trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ sơ sinh - Bố mẹ không nên bỏ qua!

Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh còn non yếu khiến thức ăn dễ ứ đọng lại và tạo nên hiện tượng trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ sơ sinh. Nếu không được quan tâm kịp thời và đúng cách sẽ khiến trẻ có một số biến chứng về hệ tiêu hóa về sau. Bố mẹ hãy cùng ODP tìm hiểu về hiện tượng này qua bài viết dưới đây nhé!

Thế nào là hiện tượng trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh?

Nguyên nhân trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh là do ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, cơ tâm vị (giúp chống trào ngược dạ dày) yếu nhưng cơ môn vị (giữ thức ăn được chứa đựng trong dạ dày) lại rất phát triển. Điều này khiến thức ăn dễ ứ đọng lâu trong dạ dày và tạo điều kiện thuận lợi để gây ra hiện tượng trào ngược thực quản dạ dày ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Bên cạnh đó, dạ dày trẻ sơ sinh nằm ngang cũng khiến trẻ dễ bị trào ngược dạ dày. Nhất là sau khi bú xong, trẻ nuốt hơi và được đặt nằm trên mặt phẳng ngang hoặc nghiêng bên phải, trẻ rất dễ bị nôn trớ sữa ra ngoài. 

Phân biệt bệnh trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh sinh lý và bệnh lý

Thông thường, khi hiện tượng trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ sơ sinh xảy trong thời gian ngắn với tần suất thấp, chỉ xảy ra khi trẻ bú xong và không gây ra triệu chứng trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh thì đó là trào ngược sinh lý. Ví dụ, trẻ dưới 6 tháng tuổi bị trớ sữa nhiều lần trong ngày nhưng vẫn bú tốt và lên cân đều, không bị khò khè liên tục thì có khả năng đây là trào ngược dạ dày sinh lý. Theo thời gian, hiện tượng này sẽ giảm dần. 

Ngược lại, nếu trẻ bị trào ngược bệnh lý, tình trạng bệnh sẽ xảy ra thường xuyên, kéo dài hơn và gây ra một số triệu chứng lâm sàng ở nhiều mức độ khác nhau. Dấu hiệu trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh bệnh lý có thể kể đến đó là khi trẻ trên 1 tuổi, trẻ vẫn bị ọc sữa, chậm lên cân, lười ăn, gầy yếu, khò khè và hay bị viêm phổi. Nếu trẻ có những dấu hiệu trên, bố mẹ nên đưa trẻ đi khám ngay lập tức để được chẩn đoán và được điều trị kịp thời.

>>> Xem thêm: 

• Trẻ sơ sinh hay nôn trớ có phải là dấu hiệu trẻ đang ốm?
• Trẻ sơ sinh đau bụng quấy khóc, bố mẹ phải làm sao?

Trào ngược ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không?

Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ sẽ để lại một số biến chứng như: 

• Ảnh hưởng hệ hô hấp: Trẻ sẽ rất dễ bị ho, khò khè kéo dài và các phương pháp điều trị thông thường không giúp trẻ thuyên giảm. Trẻ cũng hay bị khàn tiếng hoặc hen suyễn. 
• Viêm thực quản: Trẻ có thể bị viêm thực quản ở nhiều mức độ khác nhau. Trong trường hợp xấu nhất, trẻ có thể bị barrett thực quản và dẫn đến ung thư.
• Gặp các vấn đề về tai mũi họng như: mòn răng, viêm tai, viêm xoang.
• Trẻ bị sụt cân, suy dinh dưỡng, chậm lớn...

Trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ sơ sinh - Chăm sóc như thế nào cho đúng?

4.1 Đối với trào ngược dạ dày thực quản sinh lý

Như đã nói ở trên, trào ngược sinh lý chỉ là hiện tượng nhất thời trong giai đoạn đầu đời của trẻ và sẽ được cải thiện dần theo thời gian. Mặc dù vậy, bố mẹ vẫn nên lưu ý một số điểm sau trong quá trình chăm sóc trẻ để giúp làm trẻ dễ chịu hơn:

• Với trẻ bú mẹ trực tiếp: nên cho trẻ bú vú bên trái trước, do khi bé mới bú, lượng sữa trong dạ dày còn ít nên có thể nằm nghiêng bên phải. Sau đó, mẹ chuyển trẻ bú vú bên phải, vì lúc này dạ dày của trẻ đã có sữa, trẻ nên được nằm nghiêng bên trái, để sữa dễ dàng đi xuống, không gây ra hiện tượng trẻ sơ sinh bị trào ngược.
• Với trẻ bú bình: khi cho trẻ bú, bố mẹ nên đặt bình sao cho đầu núm vú của bình luôn đầy sữa. Bố mẹ lưu ý không nên cho trẻ bú lúc trẻ đang quấy khóc vì trẻ có thể nuốt nhiều hơi, gây căng dạ dày. Sau khi trẻ bú xong, nên bế trẻ lên theo tư thế thẳng trong khoảng 15 - 20 phút vỗ ợ hơi.  Sau đó, nhẹ nhàng đặt trẻ nằm nghiêng phía bên trái, kê gối hơi cao. Bố mẹ nên hạn chế cho trẻ bú nằm vì sẽ khiến trẻ dễ bị sặc, trớ sữa và không đưa trẻ lên xuống sau khi bú.

Để hạn chế tình trạng trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, bố mẹ nên chia nhỏ lượng sữa, thức ăn thành nhiều lần. Không nên ép trẻ bú nhiều, ăn nhiều. Thời gian giữa các cữ bú của trẻ là từ 2 giờ đến 4 - 5 giờ. 

4.2 Đối với trào ngược dạ dày thực quản bệnh lý

Trong trường hợp áp dụng các phương pháp trên mà không có tác dụng, bố mẹ nên đưa trẻ đi khám để được bác sĩ kiểm tra và chữa trị kịp thời. Thông thường, các bác sĩ sẽ dùng ranitidine (Zantac) hoặc omeprazole (Prilosec) để điều trị. Tuy nhiên, do công dụng chính của các loại thuốc này để giảm axit dạ dày nên tính hiệu quả chưa được chắc chắn. Bên cạnh đó, nguy cơ nhiễm trùng đối với loại thuốc này cũng khá cao nên cần cân nhắc khi sử dụng.

Nếu sử dụng thuốc không làm giảm bớt các triệu chứng hoặc trẻ gặp phải biến chứng nào khác, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật. Tuy nhiên, việc chỉ định phẫu thuật để điều trị trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ sơ sinh là rất hiếm gặp nên bố mẹ không cần lo lắng quá.

Trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ sơ sinh sẽ không quá khó chữa nếu bố mẹ thường xuyên quan sát và chăm sóc trẻ theo đúng chỉ định. ODPHUB mong rằng qua bài viết này, bố mẹ không chỉ hiểu thêm về tình trạng sức khỏe của trẻ mà còn biết cách nuôi dưỡng trẻ tốt hơn.