Hướng dẫn cách chữa táo bón cho trẻ nhỏ an toàn và hiệu quả

Táo bón là tình trạng thường gặp ở mọi lứa tuổi và tình trạng này ở trẻ em càng không phải là một vấn đề quá xa lạ với các bố mẹ. Nếu không được bố mẹ quan tâm đúng mức, tình trạng táo bón ở trẻ em có thể kéo dài và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cũng như tâm lý của trẻ. Vậy cách chữa táo bón cho trẻ nhỏ tốt nhất là gì? Bố mẹ hãy cũng tìm hiểu về bệnh táo bón ở trẻ qua bài viết dưới đây nhé!

Biểu hiện của chứng táo bón ở trẻ nhỏ

Chứng táo bón ở trẻ em khá dễ nhận biết. Để không bị nhầm lẫn biểu hiện của chứng táo bón với những biểu hiện sinh lí khác, bố mẹ cần đặc biệt lưu ý 3 biểu hiện đặc trưng sau:

• Tình trạng đào thải: trẻ bú bình không đi tiêu trong vòng 3 ngày, trẻ bú sữa mẹ không đi tiêu trong 1 tuần.
• Tình trạng phân cứng, khô, vón cục to hơn thường lệ. Một số trẻ sẽ thể hiện sự sợ hãi khi bố mẹ cho bé đi đại tiện.
• Trẻ quấy khóc, tỏ ra căng thẳng khi đi đại tiện. Bé sơ sinh thường rên nhẹ, mặt hơi đỏ khi đi ngoài (do phải rặn).

Bố mẹ cũng có thể nhận biết tình trạng táo bón của trẻ thông qua định nghĩa của bệnh này theo tiêu chuẩn ROM III với ít nhất 2 triệu chứng trong ít nhất 12 tuần liên tiếp:

• Số lần bé đi ngoài < 3 lần/tuần
• Bé có các biểu hiện sau xuất hiện trong ít nhất 1 trong 4 lần đi đại tiện:
  • Căng thẳng.
  • Phân cứng, khô, sần.
  • Cảm giác bị tắc nghẽn ở hậu môn, trực tràng.
  • Có cảm giác đi ngoài nhưng không hết.
  • Cần rặn khi đi đại tiện.

Nguyên nhân gây ra chứng táo bón ở trẻ nhỏ

Nhiều người chủ quan cho rằng trẻ bị táo bón là do ăn quá nhiều hoặc ít uống nước. Tuy nhiên, bệnh táo bón có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân hơn các bố mẹ vẫn thường nghĩ. Các nguyên nhân ấy có thể là:

• Sữa công thức (sữa bột, sữa hộp uống liền) không phù hợp với trẻ
• Trẻ không được bú đầy đủ sữa mẹ. Trong sữa mẹ có chứa hormone motilin có tác dụng giúp hỗ trợ nhu động ruột, vì thế nên nếu cơ thể trẻ thiếu đi hormone này thì việc đi đại tiện của trẻ cũng trở nên khó khăn hơn.
• Chế độ dinh dưỡng hằng ngày của trẻ bị thiếu nước và chất xơ. Chất xơ có tác dụng giữ nước trong ruột già và làm mềm phân.
• Trẻ hay gặp căng thẳng.
• Trẻ ít vận động, nhất là sau khi ăn.
• Trẻ bị táo bón do sử dụng thuốc điều trị chứng còi xương, suy dinh dưỡng, viêm đường hô hấp, thiếu máu,... trong thời gian dài.
• Trẻ mắc một số chứng bệnh cần điều trị bằng phẫu thuật như triệu chứng phình đại tràng bẩm sinh, tắc nghẽn đường ruột, suy giáp hoặc ngộ độc Botulism (trẻ bị dị ứng với mật ong bẩm sinh).

Nhiều người cũng cho rằng chứng táo bón có thể tự khỏi trong vòng một vài ngày cho đến 1 tuần mà không cần cách chữa táo bón cho trẻ nhỏ. Tuy nhiên, nếu bố mẹ tìm hiểu rõ, chứng táo bón ở trẻ em được chia thành 2 loại:

• Táo bón chức năng: Thường xảy ra do thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống chưa hợp lý.
• Táo bón bệnh lý: Táo bón có thể là biểu hiện của các bệnh lý như viêm đường tiêu hóa, bệnh lý hệ thần kinh, bệnh lý tuyến giáp, bệnh lý xung quanh hậu môn, bệnh phình đại tràng bẩm sinh,... Bố mẹ nên chú ý đặc biệt mặc dù nguyên nhân này chiếm tỷ lệ không nhiều. Bởi nếu trẻ không được chẩn đoán nguyên nhân và được điều trị kịp thời thì triệu chứng có thể chuyển biến theo chiều hướng xấu, gây ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, khiến bé bị sút cân, suy dinh dưỡng, hoặc thậm chí có thể gặp các biến chứng vô cùng nguy hiểm. Khi xác định được chính xác nguyên nhân gây ra chứng táo bón, chúng ta có thể dễ dàng thực hiện cách trị táo bón cho trẻ nhỏ cũng như điều chỉnh lại chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt, vận động phù hợp với trẻ.

>>> Tham khảo thêm:

• Nguyên nhân và cách điều trị bệnh tiêu chảy ở trẻ nhỏ
• Trẻ sơ sinh đi ngoài có bọt và nhầy có phải là dấu hiệu của bệnh tiêu hóa?

Điều trị táo bón ở trẻ em bằng cách nào?

Để thực hiện cách chữa trị táo bón cho trẻ em hiệu quả, bố mẹ cần ghi nhớ 3 yếu tố vô cùng quan trọng sau đây:

Chế độ dinh dưỡng hợp lý

• Chế độ ăn có sự cân đối giữa các thành phần, và đặc biệt cần bổ sung đầy đủ chất xơ, dầu,...
• Cắt giảm các loại thực phẩm, nước uống quá ngọt để giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
• Hạn chế dung nạp thừa lượng tinh bột, cơm gạo trắng, và chuối; thay vào đó hãy sử dụng gạo nguyên cám, yến mạch, ngũ cốc,...
• Cho bé uống các loại sinh tố để dễ hấp thụ hơn vì trong sinh tố có chứa đầy đủ các vitamin cần thiết, nước và có thể bổ sung chất xơ một cách nhanh chóng cho trẻ.
• Đảm bảo cho bé uống đầy đủ lượng nước cần thiết mỗi ngày.

Cho trẻ uống thuốc làm mềm phân, tăng cường nhu động ruột

Nếu đã cải thiện chế độ ăn cho trẻ mà triệu chứng táo bón vẫn không thuyên giảm thì bố mẹ có thể cho bé sử dụng thuốc hỗ trợ điều trị để làm mềm phân, giúp bé dễ đi tiêu. Tuy nhiên, việc sử dụng các loại thuốc này cần được bác sĩ thông qua và chỉ định liều lượng an toàn.

Điều chỉnh hành vi và tâm lý của trẻ: Đây là bước ít được bố mẹ quan tâm nhất.

• Bố mẹ cần nhắc nhở và điều chỉnh khi trẻ có thói quen chưa đúng như ngồi đại tiện chưa đúng tư thế hoặc lười đi vệ sinh hằng ngày.
• Hướng dẫn cho bé cách ngồi toilet chuẩn: kê ghế để hai đầu gối cao hơn phần hông, phần mông hơi chúc xuống, tránh chèn ép trực tràng, và tốt nhất là bố mẹ nên để bé ngồi xổm khi đi tiêu.
• Một số bé sẽ cảm thấy xấu hổ khi bị táo bón. Vì thế nên bố mẹ nên quan tâm và giải thích để bé hiểu rằng không nên sợ hãi hay quá căng thẳng về vấn đề này.
• Tập cho bé thói quen đi vệ sinh hằng ngày, ít nhất là 1 lần sau bữa sáng hoặc bữa tối.

Nếu trẻ bị táo bón kéo dài mà không được thăm khám và chỉ định thuốc chữa táo bón cho trẻ em kịp thời thì có thể khiến trẻ bị giảm cảm nhận trực tràng và gây mất phản xạ buồn đại tiện, hoặc bị giãn đại tràng, từ đó làm bệnh táo bón càng diễn biến nặng hơn, dẫn tới són phân hoặc rối loạn đại tiện, ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của trẻ. Do đó, bố mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ tới các cơ sở y tế uy tín để bác sĩ khám và đưa ra cách chữa táo bón cho trẻ nhỏ hợp lý và an toàn nhất. Đồng thời bố mẹ cũng cần chú ý điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt của trẻ sao cho thật lành mạnh. ODPHUB mong rằng với các thông tin trong bài viết trên, bệnh táo bón sẽ không còn là nỗi sợ của cả bố mẹ lẫn bé nữa!