Sự khác nhau giữa chứng suy giảm khả năng nói và chứng rối loạn ngôn ngữ ở trẻ

“Khả năng nói” và “ngôn ngữ” là hai khái niệm thường được sử dụng thay thế lẫn nhau. Trong giao tiếp thông thường thì sử dụng như thế cũng được. Tuy nhiên, về mặt y học thì đây là hai vấn đề rất khác nhau. Bố mẹ hãy cùng ODP tìm hiểu sự khác nhau giữa chứng suy giảm khả năng nói và chứng rối loạn ngôn ngữ ở trẻ nhé! 

Các khái niệm

“Khả năng nói” chỉ khả năng tạo ra âm thanh của ngôn ngữ nói, là hình thức giao tiếp bằng lời. Nói cách khác, đây là việc sử dụng các cơ lưỡi, môi, xương hàm và các bộ phận liên quan một cách chính xác để tạo ra các âm thanh có thể nhận ra được - là những âm thanh tạo thành ngôn ngữ. 

Ngôn ngữ chỉ toàn bộ hệ thống từ ngữ và ký hiệu được sử dụng để giao tiếp, bao gồm ngôn ngữ nói, viết và cách sử dụng cử chỉ hay ngôn ngữ cơ thể để diễn đạt.

Sự khác nhau giữa chứng suy giảm khả năng nói và chứng rối loạn ngôn ngữ ở trẻ

Chứng suy giảm khả năng nói và chứng rối loạn ngôn ngữ cũng có nhiều điểm khác nhau. 

Chứng suy giảm khả năng nói là gì?

Trẻ mắc chứng suy giảm khả năng nói sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc phát âm chính xác những âm nhất định. Trong quá trình tập nói, trẻ nhỏ hay thay thế, lược bớt hoặc nói sai một số âm. Ví dụ, trẻ 3 tuổi có thể nói âm “nh” thay cho “l”, chẳng hạn: “nhau nhà” (lau nhà). Tuy nhiên, nếu trẻ 5 tuổi vẫn phát âm sai rất nhiều thì có thể trẻ gặp vấn đề với khả năng nói. 

Chứng rối loạn ngôn ngữ là gì?

Rối loạn ngôn ngữ liên quan đến vấn đề về ngữ nghĩa. Trẻ bị rối loạn ngôn ngữ thường gặp khó khăn trong việc hiểu ý nghĩa của những gì mà mình được nghe (vấn đề về ngôn ngữ tiếp nhận). Hoặc cũng có thể trẻ khó truyền đạt được suy nghĩ của chính mình (vấn đề về ngôn ngữ diễn đạt).

Có trẻ nói và phát âm tốt nhưng vẫn có thể bị rối loạn ngôn ngữ: trẻ khó kết hợp từ ngữ cho phù hợp để thể hiện những gì mình muốn, hoặc không hiểu được những gì người khác nói với mình.

Trẻ có thể chỉ mắc chứng suy giảm khả năng nói hoặc chỉ mắc chứng rối loạn ngôn ngữ. Nhưng cũng có những trẻ bị cả hai vấn đề về ngôn ngữ này.

Dấu hiệu nhận biết trẻ gặp vấn đề về ngôn ngữ

Để biết trẻ có gặp vấn đề về ngôn ngữ hay không, bố mẹ nên tham khảo những cột mốc phát triển về ngôn ngữ và giao tiếp của trẻ. Phần lớn trẻ khi lên 2 tuổi đều có vốn từ vựng gồm khoảng 50 từ. Ở giai đoạn 2-3 tuổi, số từ mà trẻ hiểu nhiều hơn số từ mà trẻ có thể diễn đạt được bằng lời nói.

>>> Bố mẹ tham khảo thêm tại bài viết: Các cột mốc phát triển ngôn ngữ và giao tiếp ở trẻ trong 5 năm đầu đời

Ngoài ra, bố mẹ nên theo dõi trẻ sát sao. Nếu có những dấu hiệu sau thì rất có thể trẻ đang gặp vấn đề về ngôn ngữ: 

• Trẻ 1 tuổi: Không hiểu và nhớ tên mình, không hiểu từ “không” hoặc những chỉ dẫn, yêu cầu đơn giản.
• Trẻ 14-16 tháng tuổi: Không nói từ nào.
• Trẻ 3 tuổi: Không trả lời được những câu hỏi cơ bản (“Ở đâu?”, “Ai?”, “Cái gì?”). 
• Trẻ hơn 3 tuổi: Những người ngoài gia đình gần như không hiểu những gì trẻ nói.
• Trẻ hơn 5 tuổi: Ngập ngừng và lặp từ nhiều trong quá trình giao tiếp, không thể kể một câu chuyện có trình tự (có mở, thân và kết truyện). 
• Vốn từ vựng hạn hẹp và phát triển chậm.

Mặc dù mỗi trẻ phát triển các kỹ năng ngôn ngữ với tốc độ khác nhau, nhưng nếu thấy trẻ có bất kỳ biểu hiện nào bất thường như trên đây thì bố mẹ nên hỏi ý kiến bác sĩ ngay nhé. 

ODPHUB hy vọng qua bài viết trên, bố mẹ đã hiểu rõ sự khác nhau giữa chứng suy giảm khả năng nói và chứng rối loạn ngôn ngữ ở trẻ.