Phát triển ngôn ngữ ở trẻ 4-5 tuổi: Những cột mốc quan trọng

Ở giai đoạn phát triển ngôn ngữ của trẻ 4-5 tuổi, trẻ hiểu được rất nhiều từ, dù có thể chưa biết cách sử dụng đúng tất cả những từ đó. Trẻ cũng học cách dùng các từ nối (nhưng mà, khi…), từ miêu tả cảm xúc phức tạp (khó chịu, bực bội, mừng...), từ mô tả suy nghĩ (biết rằng, nhớ là...). Ngoài ra, trẻ cũng biết mô tả vị trí khá chính xác (ở trên, bên dưới, bên trong...) và biết dùng các tính từ để giải thích rõ hơn về điều gì đó (buồn cười, cũ, mới...).

Cụ thể hơn, trẻ 4-5 tuổi sẽ phát triển các kỹ năng sau:

Sử dụng câu từ

Ở giai đoạn này, trẻ sẽ:

• Nói những câu phức tạp hơn, kết hợp các câu đơn thành câu ghép.
• Nói được những câu dài lên tới 9-10 từ.
• Biết nói về những điều đã xảy ra trong quá khứ hoặc sắp xảy ra trong tương lai, thay vì chỉ biết nói về những chuyện đang xảy ra. 

Hiểu ngôn ngữ

Trẻ 4-5 tuổi sẽ có khả năng: 

• Hiểu và biết dùng những từ chỉ thời điểm như “trước đó”, “sau đó”, hay “tuần tới”.
• Hỏi lại bố mẹ nếu chưa hiểu cách làm điều gì đó.
• Bắt đầu hiểu những thành ngữ quen thuộc như “giấu đầu hở đuôi”, “có mới nới cũ”...
• Làm theo những chỉ dẫn có nhiều hơn 2 bước, dù đó có thể là những trải nghiệm mới lạ. Ví dụ: “Con đưa vé cho chú nhân viên đó, chú ấy sẽ xé đôi vé của mình ra rồi mình mới được vào xem phim”. Tuy nhiên, đôi khi, trẻ vẫn nhầm lẫn thứ tự những hành động được đưa ra trong chỉ dẫn.

Phát âm

Trẻ hơn 4 tuổi sẽ có thể nói rõ ràng đến mức người lạ cũng hiểu được hầu hết những gì trẻ nói. 

Tuy vậy, có một vài âm trẻ vẫn chưa nói được thành thạo, ví dụ như “bạn Minh” thì đọc thành “bạn Min”...

Giao tiếp và kể chuyện

Bố mẹ sẽ thấy trẻ: 

• Kể chuyện giỏi hơn, dù chưa kể được chi tiết và đôi khi sẽ lẫn lộn trình tự các sự kiện. Kết thúc của những câu chuyện đó cũng có thể vô nghĩa hoặc hơi đột ngột. 
• Bắt đầu biết nhìn mọi thứ theo góc nhìn của người khác và biết thêm thông tin vào những sự việc mà mình kể. Ví dụ: “Con đến nhà Minh chơi, bọn con được ăn bánh. Minh là bạn cùng lớp con”. 
• Tham gia vào các cuộc trò chuyện với nhiều người, biết điều chỉnh âm lượng phù hợp với hoàn cảnh. Lúc này, trẻ sẽ biết đưa ra những đề nghị một cách lịch sự, bằng cách nói “có thể… được không?”. Trẻ cũng sẽ bày tỏ mong muốn của mình theo cách “vòng vèo” hơn, ví dụ: “Mùi gì thơm quá!” khi trẻ muốn ăn thứ gì đó.
• Biết nói đùa, biết buồn cười khi nghe những chuyện hài hước. 

Dù sao, mỗi trẻ có thể có tốc độ phát triển riêng, nên những thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo. Nếu bố mẹ có bất kỳ lo lắng nào trong quá trình phát triển ngôn ngữ của trẻ, hãy hỏi ý kiến bác sĩ ngay nhé!