5 cách bố mẹ nên nói với trẻ 1-3 tuổi để trẻ dễ nghe lời

Trong nhiều tình huống, trẻ không nghe lời bố mẹ không phải do trẻ cố tình ngang bướng, mà là vì trẻ chưa hiểu hết những gì bố mẹ nói. Vậy bố mẹ thử tham khảo 5 cách xử lý phù hợp trong những tình huống thường gặp nhé, để trẻ dễ nghe lời bố mẹ hơn.

Khi yêu cầu trẻ trật tự

Bố mẹ nói: “Suỵt, yên nào!”, với ý là: “Chúng ta đang trong thư viện, bố mẹ sẽ rất xấu hổ nếu con ồn ào như vậy”.                                

Lý do trẻ không nghe lời: Trẻ 1-3 tuổi vẫn đang trong quá trình học cách điều khiển giọng nói và kiểm soát cảm xúc. Trẻ cũng chưa hiểu về cách cư xử phù hợp trong những hoàn cảnh xã hội cụ thể.

Bố mẹ nên: Thì thầm với trẻ rằng: “Mình nói giọng như thế này nhé!”. Trẻ rất thích bắt chước, do đó, khi bố mẹ làm mẫu thì trẻ cũng sẽ làm theo. Ngoài ra, bố mẹ cũng nên cho trẻ tập nói thì thầm ở nhà. Như thế thì khi đến những địa điểm cần giữ yên lặng, bố mẹ chỉ cần nhắc là trẻ có thể áp dụng ngay cách nói đã quen thuộc đó. Dần dần, trẻ sẽ có ý thức và biết giữ trật tự khi cần thiết. 

Khi yêu cầu trẻ lễ phép

Bố mẹ nói: “Không được hỗn!”, với ý là: “Con hãy tôn trọng bố mẹ!”.

Lý do trẻ không nghe lời: Khi đã nhận thấy sức mạnh của lời nói, trẻ sẽ bắt đầu cãi lại bố mẹ, có thể để thử xem bố mẹ chịu được đến mức độ nào, và cũng để thể hiện tính độc lập của mình.  

 Bố mẹ nên: Tránh quát mắng ầm ỹ và cho rằng trẻ cố tình tỏ ra thiếu tôn trọng bố mẹ. Thay vì vậy, bố mẹ hãy làm gương cho trẻ bằng cách giữ bình tĩnh và nói: “Con nói như vậy với bố mẹ là không tốt”. Sau đó, cho trẻ một vài lựa chọn, ví dụ: “Con muốn cất đồ chơi trước hay sách trước?”. Khi trẻ cảm thấy mình có chút quyền kiểm soát và tự quyết thì trẻ sẽ dễ nghe lời bố mẹ hơn.

Khi yêu cầu trẻ làm theo chỉ dẫn

Bố mẹ nói: “Con mà làm thế nữa là bố mẹ phạt đấy!”, với ý là: “Con không thể lắng nghe và làm theo lời bố mẹ nói à? Bố mẹ nói bao nhiêu lần rồi mà con cứ làm thế?”.

Lý do trẻ không nghe lời: Trẻ 1-3 tuổi chưa hiểu mối quan hệ nguyên nhân - kết quả. Do vậy, việc bố mẹ dọa sẽ phạt cũng chưa khiến trẻ đủ sợ để dừng hành động không tốt.

Bố mẹ nên: Im lặng. Cách tốt nhất là tách trẻ khỏi tình huống/hoàn cảnh đó và làm cho trẻ có hứng thú với một việc khác. Ví dụ, nếu trẻ hất nước trong chậu tung tóe ra ngoài, bố mẹ có thể nhẹ nhàng bế trẻ ra ghế ngồi và cùng trẻ chơi một trò mới, như xếp hình hay đọc sách. Dần dần, trẻ sẽ hiểu rằng có một số hành động (như hất nước tung tóe) là không được làm.

Khi yêu cầu trẻ nhẹ nhàng, tử tế

Bố mẹ nói: “Nhẹ nhàng thôi!”, với ý là: “Đừng làm khổ con mèo nữa!”.

Lý do trẻ không nghe lời: Thứ nhất, trẻ có thể chưa hiểu “nhẹ nhàng” là thế nào. Thứ hai, trẻ mới đang trong quá trình học về sự đồng cảm, nên không phải lúc nào trẻ cũng nghĩ xem hành động của mình ảnh hưởng đến người khác ra sao.

Bố mẹ nên: Làm cho trẻ biết thông cảm bằng cách gọi tên và miêu tả các cảm xúc. Ví dụ: “Mèo sẽ rất đau nếu con kéo đuôi nó như vậy, đau như lúc con bị ngã đó”. Sau đó, bố mẹ cần hướng dẫn trẻ cụ thể hơn: “Mình chơi với mèo như thế này nè”, đồng thời cầm tay trẻ vuốt nhẹ lên lưng mèo. Trong khi đó, bố mẹ cũng nên nhắc lại từ “nhẹ nhàng” một vài lần để trẻ hiểu. Cuối cùng, bố mẹ hãy cho trẻ cơ hội được tự mình thể hiện bằng cách nói: “Bây giờ con chơi nhẹ nhàng với mèo cho bố mẹ xem nào!”.

Khi yêu cầu trẻ hối lỗi

Bố mẹ nói: “Về phòng ngay và suy nghĩ về những việc con vừa làm đi!”, với ý là: “Bố mẹ muốn con phải buồn bã và hối hận!”. 

Lý do trẻ không nghe lời: Đơn giản là trẻ ở tuổi này chưa đủ khả năng ngẫm nghĩ về những hành động của mình một cách sâu sắc như bố mẹ muốn.

Bố mẹ nên: Làm mẫu cho trẻ để trẻ biết cách hành động đúng đắn, bởi vì trẻ học hỏi thông qua việc quan sát và thực hành nhiều hơn là qua việc lắng nghe. Ví dụ, nếu trẻ không chia sẻ đồ chơi với anh trai, thì bố mẹ nên cho trẻ thấy cách bố mẹ bẻ đôi chiếc bánh rồi chia cho hai anh em. Còn những khi trẻ biết chia sẻ, bố mẹ hãy vui vẻ cảm ơn trẻ nhé, dần dần, bố mẹ sẽ khiến trẻ dễ nghe lời hơn.