Bé 1-3 tuổi, bố mẹ làm gì để giúp con tập nói?

Những tác động tích cực của bố mẹ chính là cách giúp con học nói nhanh và hiệu quả hơn rất nhiều. Dưới đây là những cách để bố mẹ hỗ trợ con theo từng độ tuổi:

Khi bé 12-15 tháng tuổi

Bé bắt đầu dùng những âm thanh giống nhau để đòi gì đó, ví dụ như “măm măm” để đòi ăn. Dù chưa biết nói nhưng bé vẫn có thể bộc lộ những gì mình muốn bằng cách chỉ trỏ, với tay, nhìn hoặc nói ê a. Bố mẹ có thể giúp con bằng cách:

• Nói về những đồ dùng như “cốc”, “búp bê”, “nước”. Cho con thời gian để gọi tên những vật đó.
• Hỏi con về hình ảnh trong sách, cho con thời gian để gọi tên những thứ có trong hình.
• Cười hoặc vỗ tay khi con gọi tên những thứ con thấy, và nói thêm, như: “Con thấy con chó đấy. Nó to chưa kìa! Nó vẫy đuôi đấy!”.
• Nói về những gì con thích, cho con thời gian để nói về những điều đó.
• Hỏi con những việc hàng ngày, như: “Hôm nay con mặc áo nào?” hoặc “Con muốn uống sữa hay nước?”...
• Nói thêm vào câu mà con nói. Ví dụ, con nói: “Bóng”, thì bố mẹ có thể nói: “Quả bóng to màu đỏ”.
• Cho con chơi trò đóng giả với thú bông hoặc búp bê, lồng ghép vào các cuộc hội thoại với con, như: “Bạn gấu bông cũng muốn chơi, con cho bạn lăn bóng cùng mình nha?”.

Khi bé 15-18 tháng tuổi

Bé sẽ dùng những cử chỉ phức tạp hơn khi giao tiếp với bố mẹ, đồng thời tiếp tục xây dựng vốn từ vựng của mình. Bé có thể kéo tay bố mẹ tới giá sách, chỉ vào một cuốn và nói “sách” để thể hiện rằng: “Con muốn đọc sách cùng bố/mẹ”. Bố mẹ có thể giúp con nói tốt hơn bằng cách:

• Nói với con: “Mũi con đâu?”, rồi tự chỉ tay vào mũi mình để con cũng chỉ vào mũi con. Tương tự với ngón tay, ngón chân, tai, mắt, đầu gối…
• Giấu đồ chơi và giúp con đi tìm.
• Khi con chỉ hoặc đưa bố mẹ một đồ vật, hãy nói về vật đó, như: “Cảm ơn con vì đã đưa quyển sách cho bố/mẹ. Giờ mình cùng xem tranh em bé lăn bóng nhé.”

Khi bé 18 tháng - 2 tuổi

Bé có thể làm theo các hướng dẫn và bắt đầu ghép từ với nhau, như “xe chạy” hay “uống nước”. Bé cũng bắt đầu biết chơi đóng giả. Bố mẹ có thể giúp con phát triển khả năng giao tiếp bằng cách:

• Nhờ con giúp, như bảo con đặt cốc lên bàn hoặc cầm giày đến.
• Dạy con hát những bài đơn giản và dễ nhớ, đọc sách cho con nghe, bảo con chỉ vào sách và kể cho bố mẹ nghe về những gì con thấy.
• Khuyến khích con trò chuyện với gia đình và bạn bè, ví dụ như nói về đồ chơi mới của con.
• Cho con chơi trò đóng giả cùng cả bố mẹ và đồ chơi.

Khi bé 2-3 tuổi

Kỹ năng ngôn ngữ của bé đang phát triển rất nhanh chóng. Bé biết kết nối nhiều từ với nhau để tạo thành câu đơn giản, như: “Mẹ đi làm, bye mẹ”. Bé cũng trả lời được những câu hỏi đơn giản như: “Gấu bông của con đâu?”. Khi được 3 tuổi, bé sẽ trả lời được những câu phức tạp hơn như: “Khi đói thì con làm gì?”. Bé cũng chơi đóng giả nhiều hơn, tự tưởng tượng ra các tình huống như đi làm, sửa ô tô đồ chơi...

Bố mẹ có thể giúp thúc đẩy khả năng giao tiếp của con bằng cách:

• Dạy con đọc họ tên của mình.
• Hỏi con về số lượng, kích cỡ và hình dáng của đồ vật xung quanh.
• Hỏi con những câu hỏi mở để giúp con tự phát triển ý tưởng của riêng mình và học cách thể hiện ý tưởng đó. 
• Bảo con kể lại câu chuyện từ cuốn sách yêu thích của con. Nếu có thể, bố mẹ nên đưa con tới thư viện đọc sách. 
• Thường xuyên chơi trò đóng giả. Nhập vai và tưởng tượng ra những câu chuyện chính là cơ hội vàng để con được sử dụng và học hỏi ngôn ngữ.
• Đừng quên giữ yên tĩnh vào những thời điểm nhất định. Có những lúc, bố mẹ nên tắt tivi, loa đài để con có thể tự chơi đùa, múa hát và trò chuyện với bố mẹ.