Phương pháp Montessori là gì và những điều bố mẹ cần biết

“Phương pháp Montessori là gì?” là câu hỏi được nhiều bố mẹ đặt ra khi muốn tìm hiểu và áp dụng giáo dục sớm cho con trẻ. Ngoài phương pháp Glenn Doman chú trọng vào phát triển kỹ năng học đọc và viết cho trẻ từ sớm, các phương pháp giáo dục sớm khác hầu như tập trung vào mục tiêu tạo môi trường tốt nhất cho trẻ phát triển toàn diện. Đó là lý do vì sao nhiều bố mẹ bị nhầm lẫn giữa Montessori với các phương pháp khác.

Phương pháp Montessori là gì?

Phương pháp giáo dục sớm Montessori được nghiên cứu và phát triển bởi nhà giáo dục  người Ý Maria Montessori và là một trong những phương pháp giáo dục sớm thịnh hành nhất thế giới. Mục đích của phương pháp Montessori là nuôi dạy trẻ để trở nên tốt đẹp hơn. Phương pháp Montessori chấp nhận sự khác biệt của mỗi đứa trẻ và cho phép trẻ được phát triển tùy theo khả năng của mình. Trẻ cũng sẽ được khuyến khích chủ động tác động với môi trường xung quanh.

Tuy đây là một phương pháp chủ yếu được áp dụng ở các trường mầm non nhưng bố mẹ hoàn toàn có thể áp dụng tinh thần phương pháp Montessori trong gia đình. 

Sự khác biệt giữa giáo dục truyền thống và phương pháp giáo dục sớm Montessori là gì?

Vậy so với giáo dục truyền thống, những điểm khác biệt của phương pháp Montessori là gì? Montessori tập trung chủ yếu vào việc phát triển đa giác quan, trí não của trẻ thay vì chỉ có nghe, xem và đọc như trước. Nhờ thế, trẻ được phát triển tốt hơn về mặt nhận thức và được khuyến khích làm những việc tùy theo khả năng của mình.

Trong lớp, giáo viên sẽ là người hướng dẫn, người đồng hành còn trẻ sẽ chủ động xây dựng các hoạt động trong lớp. Trẻ cũng được khuyến khích tự kỉ luật khi phạm lỗi để các bé có thể tự nhận ra lỗi sai và tự sửa sai. Nhờ thế, so với giáo dục truyền thống, phương pháp Montessori sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện hơn.

Những đặc trưng của chương trình giáo dục sớm Montessori là gì?

Chính vì những yêu cầu đặc biệt hơn so với các phương pháp giáo dục thông thường, các lớp học theo phương pháp Montessori sẽ phải tuân thủ một vài quy tắc sau:

• Tự chọn hoạt động riêng, ưu tiên phát triển tính cá biệt và khả năng tập trung: Ở các lớp học Montessori, trẻ được tự chọn hoạt động mình thích và phát triển theo mức độ riêng của trẻ. Chính vì thế, các lớp học Montessori sẽ không quá giáo trình hay cách đánh giá chung cho cả lớp. Khi trẻ tự học cùng học cụ, không có ai làm phiên hay ngắt quãng quá trình này cả.
• Cần có học cụ: Trẻ nhỏ rất dễ bị cuốn hút với các vật và chất liệu hỗ trợ cho sự phát triển đa giác quan. Chính vì lý do đó, Montessori đã phát triển những học cụ dạy học chuyên biệt để tạo ra một môi trường thích hợp cho trẻ. Những học cụ này sẽ là công cụ học tập chính hỗ trợ trẻ. Khác với đồ chơi, các học cụ Montessori rất nhiều, chi tiết và khá cầu kì, được tạo ra nhằm mục đích giúp trẻ học hỏi các vấn đề đa dạng từ địa lí, toán học…. Tất cả các loại học cụ này đều được thiết kế ẩn chứa một bài học nào đó, trẻ sẽ tự mày mò, khám phá cho đến khi tự tìm ra cách sử dụng đúng của học cụ đó và bài học ẩn sau đó.
• Giáo viên chỉ hỗ trợ: Ở lớp học của Montessori, giáo viên là người hỗ trợ thay vì giảng dạy, chỉ dẫn cho trẻ làm từng bước. Trẻ tự chọn hoạt động yêu thích và thực hiện hoạt động đó. Giáo viên sẽ chỉ giúp đỡ khi trẻ gặp khó khăn. Khi đặt chân vào lớp học Montessori, điều chúng ta nhìn thấy thường xuyên là mỗi trẻ ngồi một góc hăng say làm hoạt động của riêng mình mà không có ai làm phiền. Nhờ sự tập trung này, trẻ sẽ tự học và ghi nhớ hiệu quả.
• Trộn tuổi: Theo Montessori, các bé khác tuổi sẽ hỗ trợ nhau tốt hơn và có thể học hỏi từ nhau. Chính vì thế, lớp học của Montessori gồm nhiều học sinh ở các độ tuổi khác nhau. Các bé 1 tuổi có thể học cùng các bé 4 tuổi.
• Môi trường giáo dục ngăn nắp, hài hòa: Lớp học Montessori sẽ được thiết kế dựa trên yêu cầu của trẻ và đồ dùng được sắp xếp vừa tầm với của trẻ. Việc bố trí lớp học phải có trật tự nhật định và màu sắc phù hợp, tạo điều kiện học tập tốt nhất cho trẻ. Phương pháp Montessori yêu cầu cao nhất về tính trật tự, hướng đến sự ngăn nắp của trẻ.

Với những yêu cầu về phương pháp như trên, bất kì các trường mầm non đều có thể nhận mình là chương trình giáo dục sớm Montessori. Điều này đồng nghĩa với việc bố mẹ cần phải có một lượng kiến thức đủ để lựa chọn trường cho con sao cho phù hợp. Hiện nay, chỉ có AMI - Hiệp hội Montessori Quốc tế là tổ chức duy nhất có khả năng cấp chứng chỉ giảng dạy Montessori cho các giáo viên. Chính vì thế, để xác định xem trường đó có đúng là giảng dạy theo Montessori hay không, bố mẹ nên kiểm xem giáo viên trong trường đã có chứng chỉ từ AIM hay chưa. 

Mong rằng sau khi đọc bài viết giải đáp của ODPHUB về “Phương pháp Montessori là gì?”, bố mẹ cũng đã tự tin hơn trong quá trình nuôi dạy con rồi chứ? Dù có lựa chọn bất kỳ phương pháp giáo dục sớm nào thì điều quan trọng giúp nuôi dạy một đứa trẻ hạnh phúc đó chính là sự quan tâm và tình yêu thương của bố mẹ.